Egipt w 2025 roku to kraj kontrastów, balansujący na styku ambitnych reform gospodarczych, autorytarnej władzy i niestabilności regionalnej. Pod rządami prezydenta Abd al-Fattaha as-Sisiego, który sprawuje swoją trzecią i ostatnią kadencję, państwo przechodzi głęboką transformację, określaną mianem „Nowej Republiki”. Jednak za fasadą modernizacyjnych projektów infrastrukturalnych i rosnących wpływów na arenie międzynarodowej kryją się poważne wyzwania polityczne, gospodarcze i społeczne.
Krajobraz Polityczny: Stabilność pod Ścisłą Kontrolą
Scena polityczna w Egipcie jest zdominowana przez prezydenta as-Sisiego i powiązane z nim elity wojskowe, które od 1952 roku stanowią fundament władzy w kraju. W praktyce, znacząca opozycja polityczna jest niemal nieobecna. Wyrażanie sprzeciwu wobec władzy może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym postępowań karnych i więzienia, co skutecznie ogranicza pluralizm polityczny. Próby stworzenia realnej konkurencji w wyborach, jak w przypadku niedoszłego kandydata Ahmeda Tantawiego, kończą się represjami i wyrokami sądowymi, co podkreśla brak autentycznej rywalizacji politycznej.
Organizacje międzynarodowe, takie jak Amnesty International i Human Rights Watch, regularnie donoszą o łamaniu praw człowieka, w tym o arbitralnych zatrzymaniach, torturach i ograniczaniu wolności słowa oraz zgromadzeń. Dziennikarze, aktywiści i obrońcy praw człowieka często stają w obliczu zarzutów o terroryzm lub szerzenie fałszywych informacji. W styczniu 2025 roku sytuacja praw człowieka w Egipcie była przedmiotem oceny w ramach Powszechnego Przeglądu Okresowego ONZ, gdzie wiele państw członkowskich wyraziło poważne zaniepokojenie.
W odpowiedzi na krytykę, władze zainicjowały „dialog narodowy”, mający na celu omówienie kluczowych kwestii gospodarczych i społecznych. Jednak z udziału w nim wykluczono Bractwo Muzułmańskie, a organizacje praw człowieka oceniają jego realny wpływ na poprawę sytuacji jako ograniczony.
Gospodarka: Między Kryzysem a Nadzieją na Reformy
Gospodarka Egiptu od kilku lat zmaga się z poważnym kryzysem, spotęgowanym przez zewnętrzne wstrząsy, takie jak pandemia COVID-19, wojna w Ukrainie i konflikt w Strefie Gazy. Te wydarzenia doprowadziły do gwałtownego wzrostu inflacji, dewaluacji funta egipskiego i znacznego obciążenia budżetów domowych.
Aby uniknąć załamania, Egipt otrzymał potężne wsparcie finansowe od partnerów międzynarodowych, w tym Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Arabii Saudyjskiej, Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) i Unii Europejskiej, sięgające dziesiątek miliardów dolarów. Pomoc ta jest jednak warunkowana wdrożeniem bolesnych, ale koniecznych reform strukturalnych. Kluczowe działania obejmują uelastycznienie kursu walutowego, prywatyzację przedsiębiorstw państwowych (w tym tych kontrolowanych przez wojsko) oraz ograniczenie roli państwa w gospodarce, aby stworzyć równe warunki dla sektora prywatnego.
Prognozy na rok 2025 są ostrożnie optymistyczne. Międzynarodowe instytucje, takie jak MFW i Bank Światowy, przewidują stopniową stabilizację makroekonomiczną i wzrost PKB na poziomie 3,8-4,0%. Inflacja, choć wciąż wysoka, wykazuje tendencję spadkową. Jednocześnie rząd aktywnie promuje turystykę, która bije rekordy popularności i stanowi kluczowe źródło dochodów w walutach obcych. W pierwszym kwartale 2025 roku odnotowano 25% wzrost liczby turystów w porównaniu z rokiem poprzednim, a ambitny cel to przyciągnięcie 30 milionów gości rocznie do 2030 roku.
Wyzwania Regionalne i Polityka Zagraniczna
Sytuacja polityczna Egiptu jest nierozerwalnie związana z niestabilnością w regionie. Kraj graniczy ze strefami konfliktów:
- Strefa Gazy: Egipt odgrywa kluczową rolę mediatora w konflikcie izraelsko-palestyńskim, co testuje jego zdolności dyplomatyczne i historyczne porozumienia, w tym traktat pokojowy z Izraelem z 1979 roku.
- Libia i Sudan: Niestabilność i wojny domowe u zachodnich i południowych sąsiadów generują stałe zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego.
- Morze Czerwone: Ataki bojowników Huti na statki handlowe drastycznie zmniejszyły przychody z Kanału Sueskiego, jednego z najważniejszych źródeł twardej waluty dla Egiptu.
W tym skomplikowanym otoczeniu Egipt stara się pozycjonować jako stabilizujący filar regionu, co jest doceniane przez partnerów międzynarodowych, ale jednocześnie naraża go na presję polityczną i ekonomiczną.
Podsumowanie
W 2025 roku Egipt znajduje się w kluczowym momencie swojej najnowszej historii. Rząd prezydenta as-Sisiego, dysponując silną, scentralizowaną władzą, realizuje program głębokich reform gospodarczych, które mają na celu modernizację kraju i przyciągnięcie zagranicznych inwestycji. Jednocześnie, autorytarny model rządów, ograniczona przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego i trudna sytuacja ekonomiczna milionów Egipcjan stanowią poważne wyzwania dla długoterminowej stabilności. Przyszłość „Nowej Republiki” będzie zależeć od zdolności władz do zrównoważenia potrzeby reform z zapewnieniem podstawowych praw i poprawą warunków życia obywateli.
